Χρήση GPS και αλτίμετρου
- Στοιχεία ΠεριπέτειαςΠυξίδα : Χάρτες - Τοπογραφία - Πεζοπορία
- Θέματα Προσανατολισμός, Χάρτης, Χρήση υλικών
ΜΟΙΡΑΣΤΕΙΤΕ
Το σύστημα Global Positioning System
Το GPS, ή Global Positioning System (Σύστημα Εντοπισμού Θέσης), είναι ένα σύστημα πλοήγησης που επιτρέπει στους χρήστες να προσδιορίζουν την ακριβή τους τοποθεσία σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, εφόσον από το σημείο αυτό υπάρχει ορατότητα προς τους δορυφόρους του συστήματος. Το GPS αναπτύχθηκε από το Υπουργείο Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών και αρχικά χρησιμοποιήθηκε κυρίως για στρατιωτικούς σκοπούς. Σήμερα όμως είναι διαθέσιμο για τους πολίτες, αλλά για και εμπορική χρήση.
Το σύστημα GPS αποτελείται από ένα δίκτυο δορυφόρων που κινούνται σε τροχιά γύρω από τη Γη. Αυτοί οι δορυφόροι εκπέμπουν σταθερά σήματα που λαμβάνονται από τους δέκτες GPS σε οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη. Ο δέκτης υπολογίζει τον χρόνο που χρειάζεται το σήμα να φτάσει από κάθε δορυφόρο και, με βάση αυτές τις πληροφορίες, καθορίζει την τοποθεσία του.
Για να προσδιορίσει ακριβώς τη θέση ενός σημείου, ο δέκτης GPS χρειάζεται σήματα από τουλάχιστον τρεις δορυφόρους. Αν χρησιμοποιηθούν περισσότεροι δορυφόροι, μπορεί να επιτευχθεί μεγαλύτερη ακρίβεια και αξιοπιστία.
Το GPS χρησιμοποιείται ευρέως για να παρέχει πληροφορίες περίπλοκων γεωγραφικών θέσεων, πλοήγησης σε οχήματα, πεζούς, πλοία και αεροπλάνα, καθώς και για διάφορες εφαρμογές όπως η καταγραφή δραστηριοτήτων και η παρακολούθηση της κίνησης.
Οι δέκτες GPS
Για να χρησιμοποιήσει κάποιος το σύστημα GPS πρέπει να διαθέτει έναν φορητό δέκτη. Στο εμπόριο κυκλοφορούν πολλές τέτοιες συσκευές. Τα τελευταία χρόνια και τα κινητά τηλέφωνα έχουν τη δυνατότητα να μετατραπούν σε δέκτες GPS με τη χρήση ειδικών εφαρμογών (apps).
Η πιο κλασική χρήση του GPS είναι να μας βοηθήσει να πάμε από ένα σημείο σε ένα άλλο. Για παράδειγμα, θέλουμε να πάμε με το αυτοκίνητο, σε μία άγνωστη διεύθυνση. Όλα τα σύγχρονα αυτοκίνητα διαθέτουν σύστημα πλοήγησης GPS. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να πληκτρολογήσουμε τη διεύθυνση προορισμού μας και η συσκευή θα επιλέξει την πιο λογική διαδρομή, κατευθύνοντάς μας και υπολογίζοντας συνεχώς την απόσταση και τον χρόνο μέχρι να φτάσουμε στον προορισμό μας.
Τα GPS όμως μπορούν να αποδειχθούν πολύ χρήσιμα και στις πεζοπορικές εξορμήσεις μας. Εδώ όμως πρέπει να αναλύσουμε μερικά ουσιαστικά σημεία.
Αυτό που σου δείχνει το GPS είναι η θέση που βρίσκεσαι κάθε φορά. Αυτή προσδιορίζεται από δύο αριθμούς, που αντιστοιχούν στο Γεωγραφικό Μήκος (Longitude) και στο Γεωγραφικό Πλάτος (Latitude) της θέσης σου. Αυτοί οι δύο αριθμοί λέγονται Γεωγραφικές Συντεταγμένες. Το Γεωγραφικό Μήκος και το Γεωγραφικό Πλάτος μετριούνται σε μοίρες. Αν για παράδειγμα βρίσκεσαι στην κορυφή του Ολύμπου, τον Μύτικα, ο δέκτης σου θα δείχνει 40.086090 μοίρες Γεωγραφικό Πλάτος και 22.358480 μοίρες Γεωγραφικό Μήκος. Αυτή η θέση είναι άμεσα αναγνωρίσιμη και μπορούμε πολύ εύκολα να την βρούμε πάνω στο χάρτη. Αν όμως βρίσκεσαι σε μία περιοχή που δεν γνωρίζεις ακριβώς τη θέση σου τότε οι αριθμοί αυτοί δεν έχουν καμία πρακτική αξία αν δεν τους “τοποθετήσεις” πάνω σε χάρτη.
Για να είναι σωστός ο προσδιορισμός της θέσης σου πάνω στο χάρτη θα πρέπει τόσο ο χάρτης όσο και η συσκευή σου να έχουν το ίδιο σύστημα αναφοράς συντεταγμένων. Ευτυχώς, οι ορειβατικοί και πεζοπορικοί χάρτες που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά είναι απόλυτα συμβατοί με τους δέκτες GPS που έρχονται στην Ελλάδα.
Για να μας γλιτώσουν από τη διαδικασία εύρεσης των συντεταγμένων πάνω στο χάρτη, υπάρχουν αρκετές εφαρμογές που διαθέτουν και τους αντίστοιχους χάρτες. Κάποιες από αυτές τις εφαρμογές θα τις γνωρίζεις σίγουρα, όπως το Google Maps ή το Google Earth. Υπάρχουν και πιο εξειδικευμένες εφαρμογές, όπως το Toponavigator, στο οποίο μπορείς να φορτώσεις τον χάρτη της περιοχής, στην οποία θα εξορμήσεις, και έτσι θα είσαι σε θέση, κάθε στιγμή, να προσδιορίζεις τη θέση σου με ακρίβεια.
Οι συσκευές GPS διαθέτουν επίσης και άλλες χρήσιμες λειτουργίες.
- Μία από αυτές είναι η δυνατότητα η συσκευή να καταγράφει μία διαδρομή σε πραγματικό χρόνο. Αυτό σημαίνει ότι μπορείς να ενεργοποιήσεις τη συγκεκριμένη λειτουργία στην αρχή της πορείας και καθώς περπατάς η συσκευή να καταγράφει τη διαδρομή δημιουργώντας συνεχόμενα “σημεία” και δίνοντάς σου, παράλληλα, τη δυνατότητα να δώσεις και χαρακτηρισμό σε κάποια από αυτά, όπως ”διασταύρωση μονοπατιού”, “κορυφή”, “στάνη”, “καταφύγιο” κλπ. Η πορεία που καταγράφεται μπορεί να αποθηκευτεί είστε στην ίδια τη συσκευή ή σε κάποιο άλλο αποθηκευτικό μέσο. Αν πρόκειται κάποια στιγμή να ξανακάνεις τη διαδρομή, μπορείς απλά να φορτώσεις το αρχείο στη συσκευή σου και να ακολουθήσεις την πορεία που έχει καταγράψει. Μπορείς, με αυτό τον τρόπο, να δημιουργήσεις μία ψηφιακή βιβλιοθήκη διαδρομών.
- Η συσκευή GPS έχει επίσης τη δυνατότητα να δέχεται αρχεία διαδρομών που έχουν καταγράψει άλλοι πεζοπόροι. Στο διαδίκτυο υπάρχουν πάρα πολλές καταγεγραμμένες διαδρομές, τις οποίες μπορείς να κατεβάσεις και τις φορτώσεις στη διαδρομή σου. Ενδεικτικά, αναφέρουμε εδώ δύο από τις πιο πλούσιες βιβλιοθήκες διαδρομών GPS :
Wikiloc : https://www.wikiloc.com/
Hellaspath : http://hellaspath.gr/
Το Αλτίμετρο
Σχεδόν όλες οι συσκευές GPS έχουν και Αλτίμετρο. Το αλτίμετρο είναι ένα όργανο, το οποίο μας δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουμε με πολύ καλή ακρίβεια το υψόμετρό (altitude) στο οποίο βρισκόμαστε. Τα απλά GPS προσπαθούν να εντοπίσουν το υψόμετρο μέσω δορυφόρων. Τα πιο ακριβά έχουν και βαρομετρικό αλτίμετρο. Για μεγαλύτερη ακρίβεια, πρέπει να “καλιμπράρεις” πάντα το GPS σου σε σημεία με γνωστό υψόμετρο όπως κορυφές, καταφύγια κλπ.
Τα τελευταία χρόνια, υπάρχουν αλτίμετρα σε εφαρμογές (apps) για κινητά τηλέφωνα. Στις ίδιες εφαρμογές συνήθως υπάρχει μαζί και Πυξίδα, αλλά και υπολογισμός Γεωγραφικών Συντεταγμένων του σημείου στο οποίο βρισκόμαστε. Όλα αυτά είναι πολύ εύχρηστα, με την επιφύλαξη πάντα της λειτουργίας των κινητών τηλεφώνων σε βουνό (κατανάλωση μπαταρίας, σήμα κ.α.).
Σε κάθε περίπτωση, το να γνωρίζεις το ακριβές υψόμετρο στο οποίο βρίσκεσαι είναι μία εξαιρετικά πολύτιμη πληροφορία, τόσο για την εύρεση της θέσης σου στο χάρτη, όσο και για τυχόν ανάγκη να αναφέρεις τη θέση σου σε άλλους, για θέμα ασφάλειας, συνεννόησης ή άλλο.
Σημεία προσοχής
Αν και μία συσκευή GPS μοιάζει να σου προσφέρει μία “μαγική” δυνατότητα προσανατολισμού με πολλές εφαρμογές, δεν του λείπουν τα αδύνατα σημεία. Ας τα δούμε πιο αναλυτικά :
- Οι δέκτες GPS, αλλά και γενικότερα η ικανότητα προσανατολισμού, απαιτούν αρκετή γνώση και ενασχόληση με το αντικείμενο. Από μόνη της η συσκευή δεν σε μαθαίνει προσανατολισμό. Πρέπει να ασχοληθείς αρκετά, για να ανακαλύψεις αυτό το πολύ ενδιαφέρον πεδίο.
- Η δυνατότητα του GPS να βοηθά στον ακριβή προσδιορισμό της θέσης είναι η μισή λύση του προβλήματος. Η άλλη μισή είναι η σωστή γνώση και χρήση του χάρτη.
- Ο δέκτης του GPS, όπως και κάθε άλλη ηλεκτρονική συσκευή, έχει περιορισμούς στη χρήση του. Για να λειτουργήσει χρειάζεται μπαταρίες. Γι’ αυτό πρέπει κάθε φορά να εξασφαλίζεις ότι έχεις μαζί σου το σχετικό απόθεμα. Με τα κινητά τηλέφωνα ισχύει το ίδιο και επίσης θα πρέπει να έχεις μαζί σου ένα επαρκές powerbank. Ακόμα και έτσι, οι καιρικές συνθήκες (κρύο, ζέστη) επηρεάζουν τη διάρκεια ζωής των μπαταριών. Προφύλαξε τον δέκτη σου κατά τη διάρκεια της πορείας.
- Όπως είπαμε και πιο πάνω, ο δέκτης χρειάζεται τουλάχιστον τρεις – τέσσερις δορυφόρους για να λειτουργήσει. Σε κάποιες περιπτώσεις, αυτό δεν είναι εφικτό, ειδικά όταν βρίσκεσαι σε δύσκολα σημεία, όπως μέσα σε κάποιο φαράγγι ή σε μέρος περικυκλωμένο από ψηλές κορυφές. Σε αυτές τις περιπτώσεις, θα πρέπει να μετακινηθείς σε κάποιο ψηλότερο σημείο ή σε σημείο που βλέπεις περισσότερο ουρανό, για να πετύχεις την επιθυμητή σύνδεση.