Καταπληξία – Αναφυλακτικό σοκ
Καταπληξία (σοκ)
Το κυκλοφορικό σύστημα διανέμει το αίμα σε όλα τα μέρη του σώματος, έτσι ώστε το οξυγόνο και οι θρεπτικές ουσίες που περιέχει να μπορούν να διαπεράσουν τους ιστούς. Όταν υπάρχει μεγάλη απώλεια αίματος ή υγρών, τότε η κανονική μεταφορά οξυγόνου στον εγκέφαλο και άλλα μέρη του σώματος παρεμποδίζεται και τότε εμφανίζεται η καταπληξία γνωστή ως σοκ.
Το σοκ μπορεί να προέλθει από αιμορραγία, εκτεταμένα εγκαύματα, σοβαρό τραυματισμό, λοίμωξη ή έντονο τρόμο. Συμπτώματα και ενδείξεις είναι το κίτρινο, κρύο ή υγρό δέρμα, ο γρήγορος και αδύναμος σφυγμός, η γρήγορα αναπνοή, ακίνητα μάτια, δίψα, νύστα, χασμουρητό, ακόμα και η απώλεια αισθήσεων.
Αν το σοκ δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, τα ζωτικά όργανα μπορεί να πάψουν να λειτουργούν σωστά και να προκληθεί ακόμα και θάνατος. Ο φόβος και ο πανικός χειροτερεύουν την κατάσταση.
Αντιμετώπιση:
- Ενθάρρυνε και καθησύχασε τον πάσχοντα.
- Ξάπλωσε τον με το κεφάλι χαμηλότερα από τα ανασηκωμένα πόδια, για να προλάβεις την απώλεια των αισθήσεων.
- Ρωτάμε τον πάσχοντα αν έχει μαζί του ένεση αδρεναλίνης. Αν έχει, κάποιος πρέπει να του κάνει την ένεση στο μπράτσο ή στον μηρό.
- Αν ο πάσχων δυσκολεύεται στην αναπνοή ή έχει χάσει τις αισθήσεις του ή έχει τάση για εμετό, τοποθέτησε τον σε θέση ανάνηψης.
- Χαλάρωσε τα σφιχτά ρούχα και ότι τον πιέζει στο λαιμό και στο στήθος.
- Προστάτεψέ τον από το κρύο σκεπάζοντας τον με μια κουβέρτα.
- Μην επιτρέπεις την μετακίνηση του χωρίς λόγο και απόφυγε την λήψη τροφής ή ποτού.
- Βρέξε τα χείλη του με νερό αν διψά.
- Έλεγχε την αναπνοή και τον σφυγμό του. Αν υπάρχει διακοπή αναπνοής ή καρδιακής λειτουργίας εφάρμοσε Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση.
- Φρόντισε για την άμεση μεταφορά του πάσχοντα στο νοσοκομείο.
Αναφυλακτικό σοκ
Το αναφυλακτικό σοκ είναι μία βαριά αλλεργική αντίδραση του σώματος. Πρόκειται για μια σοβαρή κατάσταση, η οποία, σε ευαίσθητα και αλλεργικά άτομα, μπορεί μέσα σε ελάχιστο χρόνο να εξελιχθεί και να αποβεί μοιραία ακόμα και για την ζωή τους. Αιτίες μπορεί να είναι η ένεση κάποιου φαρμάκου, τσίμπημα από έντομο, η χώνευση κάποιας τροφής κ.α.
Το αναφυλακτικό σοκ εκδηλώνεται με κόκκινες κηλίδες στο δέρμα, πρήξιμο προσώπου και λαιμού, πρήξιμο γύρω από τα μάτια και γύρω από τα χείλη, δυσκολία στην αναπνοή και “συριγμός”, δηλαδή ένας λεπτός ήχος κατά την αναπνοή, σαν σφύριγμα, αναζήτηση αέρα και γρήγορος σφυγμός. Το θύμα νιώθει άγχος ή και φόβο και μπορεί να γίνει επιθετικό ή να βρίσκεται σε σύγχυση. Η πτώση της αρτηριακής πίεσης μπορεί να προκαλέσει απώλεια των αισθήσεων.
Αντιμετώπιση:
- Κάλεσε αμέσως ασθενοφόρο, και βοήθησε τον πάσχοντα να καθίσει σε θέση που τον ανακουφίζει και διευκολύνει την αναπνοή.
- Αν διαπιστώσεις ότι χλωμιάζει, ότι ο σφυγμός του γίνεται αδύναμος και ότι έχει τάση προς λιποθυμία, ξάπλωσε τον στο έδαφος και ανασήκωσε τα πόδια του περίπου 40 εκατοστά ψηλότερα από το επίπεδο της καρδιάς.
Αν χάσει τις αισθήσεις του έλεγξε το σφυγμό και την αναπνοή και ετοιμάσου για Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση.