Εθνικοί Δρυμοί, υγρότοποι και προστατευόμενες περιοχές
Το φυσικό περιβάλλον είναι ένα περίπλοκο σύστημα όπου νερό, αέρας, γη, ζώα και φυτά συνυπάρχουν, χάρη σε μια σοφή ισορροπία που δημιουργήθηκε μέσα σε πολλά εκατομμύρια χρόνια. Κανένα πλάσμα δεν μπορεί να επιβιώσει μόνο του και κάθε οργανισμός έχει έναν καθορισμένο ρόλο. Τις σχέσεις που έχουν τα ζώα και τα φυτά μεταξύ τους αλλά και με το περιβάλλον τους, μελετά η επιστήμη της οικολογίας.
Ερευνώντας π.χ. ένα δάσος, θα δούμε ότι υπάρχει μια κοινωνία από ζώα και φυτά που ζουν σε αρμονία, μεταξύ τους αλλά και με το ανόργανο περιβάλλον (έδαφος, νερό, αέρας κ.λπ. Αυτό το σύνολο αποτελεί ένα οικοσύστημα. Ανάλογα τέτοια οικοσυστήματα είναι ένα λιβάδι, ένα έλος, η θάλασσα κ.α.
Μέσα σ’ ένα οικοσύστημα υπάρχουν περιοχές που παρουσιάζουν ομοιόμορφα χαρακτηριστικά και κατοικούνται από ορισμένα είδη ζώων και φυτών, με παραπλήσιες τροφικές ή οικολογικές ανάγκες. Τα μέρη αυτά χαρακτηρίζονται σαν βιότοποι. Τα περισσότερα ζώα δεν μπορούν να επιβιώσουν παρά μόνο στο βιότοπο που έχουν γεννηθεί, έχουν μεγαλώσει και έχουν προσαρμοστεί από χιλιάδες χρόνια.
Οι 10 Εθνικοί Δρυμοί της Ελλάδας
Οι Εθνικοί Δρυμοί της Ελλάδας είναι φυσικές περιοχές που έχουν ιδιαίτερη οικολογική σημασία, εξαιτίας της σπανιότητας και της ποικιλομορφίας της χλωρίδας και της πανίδας τους, των γεωμορφολογικών σχηματισμών, των νερών, της ατμόσφαιρας και γενικά του φυσικού περιβάλλοντός τους.
Στην Ελλάδα έχουν ανακηρυχθεί δέκα (10) Εθνικοί Δρυμοί.
Ονομασία | Έτος κήρυξης | Περιγραφή |
Όλυμπος
Πιερία |
1938 | Ο Όλυμπος είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδας. Στους ορεινούς όγκους του, στα οροπέδια και τα φαράγγια του φιλοξενεί πολλά σπάνια και ενδημικά είδη, ιδιαίτερα της χλωρίδας (συνολικά 1700), μέσα σ’ ένα φυσικό περιβάλλον υψηλής αισθητικής και ορειβατικού ενδιαφέροντος. |
Παρνασσός
Φωκίδα |
1938 | Ορεινή περιοχή με ενδιαφέροντες γεωλογικούς σχηματισμούς που καλύπτεται με δασική βλάστηση, στην οποία κυριαρχεί η κεφαλλονίτικη ελάτη. |
Πάρνηθα
Αττική |
1961 | Χαρακτηρίζεται από ποικιλία τοπογραφικών χαρακτηριστικών και φυσικών καλλονών. Στη βλάστηση επικρατούν κυρίως δάση κεφαλλονίτικης ελάτης. |
Αίνος
Κεφαλονιά |
1962 | Δάση γνήσιας κεφαλλονίτικης ελάτης καλύπτουν τον δρυμό που χαρακτηρίζεται επίσης από εντυπωσιακά ορεινά τοπία δίπλα στη θάλασσα. |
Σαμαριά
Κρήτη |
1962 | Περιοχή με πλούσιους βιοτόπους που φιλοξενούν σπάνια φυτικά και ζωικά είδη με χαρακτηριστικότερο τον Κρητικό Αίγαγρο (κρι – κρι). |
Οίτη
Φθιώτιδα |
1966 | Ορεινή περιοχή με ελατοδάση, δάση άλλων ειδών, θαμνώδεις εκτάσεις και λιβάδια. Σημαντικός βιότοπος για πολλά φυτικά και ζωικά είδη. |
Πίνδος
Ήπειρος |
1966 | Απομονωμένη δασική έκταση με αξιόλογη χλωρίδα και πανίδα. Ίσως ο πιο σημαντικός βιότοπος για την καφετιά αρκούδα στη χώρα μας. |
Βίκος – Αώος
Ιωαννίνων |
1973 | Ο δρυμός χαρακτηρίζεται από τους πιο εντυπωσιακούς γεωλογικούς σχηματισμούς που συναντά κανείς στην Ελλάδα που συνθέτουν ένα μοναδικό τοπίο, με τους ποταμούς Αώο και Βοϊδομάτη. Πλούσια βλάστηση, αλπικές περιοχές, απόκρημνα βραχώδη στενά καθώς επίσης και αξιόλογη γεωμορφολογία (σπηλιές, λίμνες). |
Πρέσπες
Φλώρινα |
1974 | Υγρότοπος διεθνούς σημασίας με πολλά σπάνια είδη ορνιθοπανίδας, θαυμάσιο τοπίο και σπάνια οικοσυστήματα. |
Σούνιο
Αττική |
1974 | Περιοχή που καλύπτεται από δάση και μεμονωμένα πεύκα με θαμνώδη βλάστηση και γυμνές εκτάσεις. |
Υγρότοποι
Υγρότοποι χαρακτηρίζονται όλα τα συστήματα όπου κυριαρχούν τα ρηχά νερά, όπως έλη, βάλτοι, λιμνοθάλασσες, αλυκές, εκβολές ποταμών, κ.λπ. Οι υγρότοποι είναι ένα από τα πιο πλούσια οικοσυστήματα. Κρατούν στη ζωή έναν ολόκληρο κόσμο από έντομα, όστρακα, ψάρια, ερπετά, πουλιά και θηλαστικά, ενώ υπάρχει ακόμα μεγάλη ποικιλία από υδρόβια φυτά, που βοηθούν στην καλή λειτουργία του οικοσυστήματος.
Οι υγρότοποι έχουν επίσης τεράστιο ενδιαφέρον για την επιβίωση των μεταναστευτικών πουλιών, που ξεχειμωνιάζουν ή ξεκουράζονται εκεί και η διατήρηση τους αποκτά διεθνή σημασία. Οι ελληνικοί υγρότοποι φιλοξενούν πάνω από 200 είδη πουλιών. Κυριαρχούν τα υδρόβια αλλά και διάφορα αρπακτικά. Τα πιο εντυπωσιακά είδη είναι οι πελεκάνοι, οι τσικνιάδες (ερωδιοί), οι χουλιαρομύτες, τα νεροχελίδονα, τα γλαρόνια και από τα αρπακτικά, διάφοροι αετοί (θαλασσαετός, βασιλαετός, στικταετός, ψαραετός) και άλλα μικρότερα είδη (κίρκοι, τσίφτες κ.λπ.). Στους υγροτόπους ζουν ακόμα και άλλα ζώα όπως η βίδρα, οι νεροχελώνες, τα νερόφιδα, βατράχια και πολλά είδη ψαριών.
Στην απογραφή των ελληνικών υγροτόπων, το 2000, αναφέρονται 411 υγρότοποι στην Ελλάδα. Από αυτούς, 10 υγρότοποι έχουν χαρακτηρισθεί ως Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας, σύμφωνα με τη Σύμβαση Ραμσάρ. Αυτοί είναι:
- Το Δέλτα του ποταμού Έβρου
- Η λίμνη Βιστωνίδα, το Πόρτο-Λάγος, η λίμνη Ισμαρίδα και οι παρακείμενες λιμνοθάλασσες
- Το Δέλτα του ποταμού Νέστου και οι παρακείμενες λιμνοθάλασσες
- Οι λίμνες Βόλβη και Κορώνεια
- Η τεχνητή λίμνη Κερκίνη
- Η λίμνη Μικρή Πρέσπα
- Ο κόλπος του Αμβρακικού
- Οι λιμνοθάλασσες του Μεσολογγίου
- Οι λιμνοθάλασσες του Κοτυχίου
- Τα Δέλτα των ποταμών Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα